Δευτέρα 28 Μαρτίου 2011

Νοητική υστέρηση  (Ψυχανθός) 

είναι η νοητική λειτουργία σημαντικά κάτω
από το μέσο όρο σε άτομο που έχει υποβληθεί σε τεστ νοημοσύνης και συνυπάρχουν
ελλείμματα ή έκπτωση παρούσας προσαρμοστικής λειτουργίας σε τουλάχιστον δύο από
τις ακόλουθες περιοχές: επικοινωνία, αυτοεξυπηρέτηση, διαβίωση στο σπίτι,
κοινωνικές / προσωπικές δεξιότητες, χρήση των κοινωνικών πηγών, αυτονομία,
λειτουργικές κοινωνικές δεξιότητες, εργασία, ελεύθερος χρόνος, υγεία και ασφάλεια.
Τα αίτια της νοητικής υστέρησης πολλές φορές δεν είναι γνωστά, 30-40% είναι άγνωστης αιτιολογίας. Τα αίτια μπορεί να είναι προγεννητικά, περιγεννητικά ή μεταγεννητικά.
Τομείς προτεραιοτήτων για την εκπαίδευση παιδιών με ν.υ.
Ανάπτυξη της κοινωνικότητας
Ανάπτυξη της συνεργασίας
Καλλιέργεια της συναισθηματικής οργάνωσης
Ανάπτυξη βασικών ακαδημαϊκών και κοινωνικών
Ανάπτυξη της δημιουργικής έκφρασης
Εξοικείωση με την τεχνολογία και τους Η/Υ
Προ-επαγγελματική εκπαίδευση

Οι μαθησιακοί στόχοι επιτυγχάνονται
Πολύ-αισθητηριακή προσέγγιση
Προτεραιότητα στο προφορικό λόγο
Οργανωμένη διδασκαλία και διαρθρωμένη σε προοδευτικά επίπεδα
δυσκολίας
Στόχος η γενίκευση και η μεταφορά της γνώσης
Βιωματική μάθηση
Χρήση ομαδο-συνεργατικής διδασκαλίας (όχι με έναν μόνο μαθητευόμενο)
Δημιουργία κινήτρων
Ανάπτυξη στρατηγικών δεξιοτήτων αυτορρυθμιζόμενης μάθησης
(προγραμματισμός, έλεγχος, αξιολόγηση)

Τα παιδιά με ε.ν.υ. μπορεί να φτάσουν σε αυτόνομη ή ημιαυτόνομη διαβίωση
με την κατάλληλη βοήθεια.
http://www.psychanthos.gr
Ψυχανθός -ΑΤΟΜA ΜΕ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΟΡΑΣΗΣ 
Ο ρόλος της επικοινωνίας είναι αδιαμφισβήτητα σοβαρός και πολυδιάστατος για όλες τις ομάδες πληθυσμού. Μείζων σκοπός του ιστολογίου ΨΥΧΑΝΘΟΣ είναι να παρέχει ένα σύνολο συμβουλών στα άτομα με προβλήματα όρασης και τις οικογένειές τους, με στόχο την εξασφάλιση της προσωπικής τους ευημερίας και της κοινωνικής τους επανένταξης.  
Εάν κριθεί απαραίτητο, ο ειδικός του κέντρου μας υποδέχεται και ενημερώνει τα άτομα με προβλήματα όρασης τόσο για τις δραστηριότητες αισθητηριακής ολοκλήρωσης στις λεπτές κινήσεις/εργοθεραπεία, ενώ ταυτόχρονα παρέχει συμβουλευτική υποστήριξη, στην επίλυση καθημερινών προσωπικών προβλημάτων, που επιδέχονται βελτίωση.      Ας «ρίξουμε μια ματιά» στο παρακάτω κείμενο:
Ανάμεσα σας κυκλοφορώ…  ΟΤΑΝ ΜΕ ΣΥΝΑΝΤΗΣΕΙΣ
Κάνε αισθητή σε μένα την παρουσία σου. Ρώτησε με, αν χρειάζομαι βοήθεια και που θέλω να πάω.
ΟΤΑΝ ΜΕ ΣΥΝΟΔΕΥΕΙΣ, άφησέ με να σε πιάσω ΕΓΩ. Να προπορεύεσαι 1/2 βήμα, έτσι. σε ακολουθώ εύκολα. Κατά την διαδρομή μας, μίλα μου άνετα, ενημέρωσέ με για τα χαρακτηριστικά κτήρια και σημάδια.
Για να κινηθώ μόνος μου, με τις οδηγίες σου, χρησιμοποίησε τις λέξεις: ΕΜΠΡΟΣ - ΠΙΣΩ - ΑΡΙΣΤΕΡΑ ή ΔΕΞΙΑ ΜΟΥ, ενώ όταν απομακρύνεσαι να μου το λες.                                 ΟΤΑΝ ΒΡΕΘΟΥΜΕ ΣΕ ΠΑΡΕΑ, ρώτα με ευθέως για τις προτιμήσεις μου και τις απορίες σου που με αφορούν. Μίλησε μου στο φυσικό τόνο της φωνής σου.
ΟΤΑΝ ΟΔΗΓΕΙΣ, ΠΡΟΣΕΧΕ - ΣΤΑΜΑΤΗΣΕ ΕΓΚΑΙΡΑ!  Άφησε τη διάβαση πεζών ελεύθερη. Εάν παρκάρεις πάνω στο πεζοδρόμιο ΤΟ ΑΥΤΟΚΙΝΗΤΟ ή ΜΗΧΑΝΑΚΙ σου, ή κλείνεις τις γωνίες σης διαβάσεις ή αφήνεις εκτεθειμένα εμπορεύματα, βάζεις εμπόδια στο δικαίωμα μου να κινούμαι ανεξάρτητος. Κοινή λογική και περισσότερη ευαισθησία είναι τα σπουδαιότερα στοιχεία για την κοινωνική και κυκλοφοριακή συμπεριφορά.                                                                                                     
                    Με αυτήν τους την κίνηση, αφενός από την αρχή δίνεται το βήμα για τα άτομα με προβλήματα όρασης να δηλώσουν ότι κυκλοφορούν ανάμεσά μας, κυριολεκτικά και μεταφορικά, και δεν έχουμε παρά να τους προσέξουμε επιτέλους, και μάλιστα πιο επισταμένα και υπεύθυνα, παρέχοντάς τους συνάμα τη δύναμη της πρωτοβουλίας να μας αγγίξουν εκείνοι, όπως θα τους εξυπηρετούσε και όχι να τους κατευθύνουμε εμείς όπως θέλουμε. Επιζητούν την κοινωνικοποίησή τους! Αφετέρου, στο κομμάτι «ΟΤΑΝ ΒΡΕΘΟΥΜΕ ΣΕ ΠΑΡΕΑ», γίνεται σαφής ο αδικαιολόγητος και άδικος τρόπος με τον οποίο οι βλέποντες αντιμετωπίζουν τους μη βλέποντες και παραλληλίζεται με φόβο προς το πρόσωπό τους. Εμφανώς λοιπόν, δεν τους αρέσει να τους θεωρούμε κατώτερα όντα, αλλά εμμένουν στην αξία που έχει η προσωπικότητα του κάθε ανθρώπου, που εμείς οι βλέποντες οφείλουμε κάθε φορά να "βλέπουμε" και να εκτιμούμε.         
  ΜΕΛΑ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗ,                                                                                                                    ΕΙΔΙΚΗ ΠΑΙΔΑΓΩΓΟΣ - ΣΥΜΒΟΥΛΟΣ ΨΥΧΙΚΗΣ ΥΓΕΙΑΣ.
www.psychanthos.gr

                            ΟΜΑΔΕΣ ΚΩΦΩΝ       
"Ψυχανθός"=
                                                                                                                                                                                                                   
Όπως όλοι γνωρίζουμε, η επαφή με το κοινωνικό σύνολο γίνεται με την ακοή. Με λόγο και αντίλογο παράγεται ο πολιτισμός. Ο κωφός στερείται την επικοινωνιακή σχέση, δεν ακούει σκέψεις, δεν παίρνει ούτε δίνει ιδέες, δε συμμετέχει στη δημιουργία, στη χαρά και στη λύπη του διπλανού. Όταν ο άνθρωπος δεν είναι σε θέση να ακούσει, τότε γίνεται απλός θεατής της ανθρώπινης κοινότητας. Βλέπει τους άλλους να επικοινωνούν, να δημιουργούν, αλλά αυτός παραμένει κλειστός στον εαυτό του, μην μπορώντας να συμμετέχει, αφού του λείπει το μέσο.
Όλα αυτά έχουν τις δυσμενείς τους συνέπειες στην εκπαίδευση, την πνευματική ανάπτυξη και την κοινωνική ένταξη των κωφών. Εφόσον δεν αναπτυχθεί εναλλακτική γλώσσα επικοινωνίας είναι αναπόφευκτο το ότι θα επηρεάζεται η ψυχική τους ισορροπία. Μάλιστα, οι περισσότεροι κωφοί είναι παιδιά ακουόντων (90%), γεγονός που τους κάνει να αισθάνονται ξένοι, μέσα στο ίδιο τους το σπίτι, ή – σε καμία περίπτωση – άνετοι στην επικοινωνία με τους δικούς τους, τους πιο στενούς γι’ αυτούς ανθρώπους.
Έρευνες έχουν επίσης δείξει ότι οι έφηβοι κωφοί αισθάνονται πιο συναισθηματικά ασφαλείς και πιο αποδεκτοί στις σχέσεις τους με κωφούς συμμαθητές απ’ ότι με ακούοντες, ενώ αντίθετα, όντας παιδιά κωφών, μεγαλώνουν τις περισσότερες φορές ομαλά και χωρίς περαιτέρω προβλήματα από ότι τα τυπικά παιδιά.
Συνοψίζοντας, η ελλιπής γνώση και αντίληψη του κόσμου του πολιτισμού και κυρίως των πνευματικών επιτευγμάτων υποβιβάζει τεχνητά το επίπεδό των κωφών. Η διαφορετικότητά που χτίζεται μειώνει την καθημερινή ανθρώπινη επαφή. Ζουν με απλές, δραστηριότητες μακριά από ευρύτερους προβληματισμούς και ενδιαφέροντα. Η συζήτηση και η ανταλλαγή απόψεων είναι και αυτή στα ενδιαφέροντά τους, αλλά με περιορισμούς. Για να συζητήσουν άνετα πρέπει να χρησιμοποιήσουν τα χέρια, πράξη σχεδόν απαγορευμένη σε αρκετούς οικογενειακούς αλλά και σε μερικούς σχολικούς χώρους. Οι ίδιοι νιώθουν έντονα την ιδιαιτερότητά τους ως ομάδα. Την ταυτότητά τους, αυτήν που στερούνται έξω στον κόσμο των ακουόντων, όπου η γλώσσα τους δε μιλιέται, την αναζητούν στις συντροφιές τους.
Το Κέντρο μας έχει ως σκοπό την ενδυνάμωση της ταυτότητας τους μέσα από την ομαδική συνεργασία σε εβδομαδιαίες συναντήσεις, μέσω των οποίων επιτυγχάνεται η ανάδειξη των προτερημάτων τους και η ένταξή τους στην περαιτέρω κοινότητα, ως μέλη της με διαφορετική  οντότητα. Η αποκλειστική τους επικοινωνία με κωφούς, τους ενισχύει ναι μεν ψυχικά, αλλά δεν παύει να μην είναι και το μόνο ζητούμενο, εφόσον τους περιορίζει και τους απομονώνει από το ευρύτερο περιβάλλον, συνάμα.                                                        
ΜΕΛΑ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗ,                                                                                                                

ΕΙΔΙΚΗ ΠΑΙΔΑΓΩΓΟΣ - ΣΥΜΒΟΥΛΟΣ ΨΥΧΙΚΗΣ ΥΓΕΙΑΣ.
www.psychanthos.gr
ΟΜΑΔΕΣ ΕΦΗΒΩΝ

(Ο Ψυχανθός σημειώνει:)
Η εφηβική ηλικία εν γένει θεωρείται ως μια κρίσιμη περίοδος της ζωής του ανθρώπου. Χρονολογικά, δεν υπάρχει σαφής έναρξη και λήξη της. Παρ’ όλα αυτά η αλλαγή της συμπεριφοράς του ατόμου δεν μπορεί να μην αποτελέσει προειδοποιητικό μήνυμα για τους γύρω του. Σιγά-σιγά, γίνεται απόλυτα εμφανές ότι οι έφηβοι υφίστανται τις φυσιολογικές αναπτυξιακές, αλλά και ψυχολογικές μεταβολές, ενώ ταυτόχρονα αισθάνονται πως το περιβάλλον τους, στενό ή μη, δημιουργεί μεγάλες απαιτήσεις, τις οποίες και επιτάσσει όλη η κοινωνία τοποθετώντας τους σε ένα είδους στόχαστρο.
Φανταστείτε ένα «παλάτζο» μεταξύ δύο συγκρουόμενων κόσμων… Μεταξύ του «παιδικού θανάτου» και της γέννησης της ώριμης ηλικίας βρίσκεται ο έφηβος, ο οποίος και ακροβατεί μετακινούμενος από το ένα άκρο στο άλλο. Αντιλαμβάνεται ότι δε γίνεται ακόμη απόλυτα αποδεκτός από τη – θελκτική – ομάδα των ενηλίκων, αλλά συνάμα αμφισβητεί  την ένταξή του στην ομάδα που υποτιμά, και απ’ την οποία θέλει να απεμπλακεί (την παιδική).
Οι έφηβοι εναγωνίως επιζητούν να λύσουν το παραπάνω μυστήριο, το μυστήριο που θα τους καθορίσει, επιτέλους, την ταυτότητα του εγώ τους. Νιώθουν εγκλωβισμένοι σε έναν Κυκεώνα  που αδυνατούν να δουν πως οι ίδιοι τον έχουν φτιάξει.
Σε αυτό το σημείο καλούνται οι ειδικοί θεραπευτές, να της γνωστοποιήσουν πως τελικά, δεν πορεύονται μόνοι τους στο θολό τους τοπίο. Μέσα στην ομάδα εντοπίζονται οι υπερβολικές ή οι προβληματικές συμπεριφορές που εκδηλώνουν οι έφηβοι μέσω αγχωτικών καταστάσεων, ή αντιθέτως, μέσω της αδυναμίας και άρνησης της εξωτερίκευσης των σκέψεών τους. Δημιουργείται ένα κλίμα εμπιστοσύνης, μεταξύ ομηλίκων και μη, ώστε να μην κλείνονται στον εαυτό τους ή να μην απορρίπτουν a priori την όποια άποψη και το ενδιαφέρον των άλλων.

 Στο Κέντρο «ΨΥΧΑΝΘΟΣ», αφενός ερμηνεύονται οι μη επιθυμητές αντιδράσεις του ατόμου, ενώ ταυτόχρονα ενισχύονται οι θετικές, με στόχο την όσο το δυνατότερο εξάλειψη των πρώτων και, φυσικά, την καλλιέργεια αυτοεκτίμησης μέσω της προσωπικής συνειδητοποίησης των ιδιαίτερων κλίσεων και ταλέντων του.



ΜΕΛΑ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗ,
ΕΙΔΙΚΗ ΠΑΙΔΑΓΩΓΟΣ – ΣΥΜΒΟΥΛΟΣ ΨΥΧΙΚΗΣ ΥΓΕΙΑΣ.
www.psychanthos.gr
Συνεργασία οικογένειας παιδιών με μαθησιακές δυσκολίες - σχολείου – ειδικών/Ψυχανθός   
   Εν γένει προτείνεται το παρακάτω μοντέλο συνεργασίας μεταξύ των εμπλεκομένων και της οικογένειας:
      1.Συζήτηση με τους γονείς και το παιδί για το πρόβλημα που εκείνοι βλέπουν.     
      2.Αξιολόγηση του παιδιού στους τομείς που φαίνεται να δυσκολεύεται
         (ανάγνωση, γραφή).           
      3. Κοινή συζήτηση για το ειδικό διδακτικό πρόγραμμα που όλοι συμφωνούν να
          ακολουθηθεί.              
      4.Από κοινού συζήτηση και απόφαση για τον τρόπο και τη διάρκεια της  
         μελέτης των σχολικών υποχρεώσεων καθώς και άλλων αναγκών του
         παιδιού.
    Στη συνεργασία με τους γονείς προτείνεται να ερωτούνται τα παρακάτω:
      > Αν υπάρχει συμφωνημένη ώρα για μελέτη.
      > Πόσες ώρες διαρκεί η μελέτη.
      > Αν γίνονται συχνές αναίτιες διακοπές (για τουαλέτα, για νερό κλπ.).
      > Πόση ύλη πρέπει να μαθαίνει από το μάθημα στο οποίο δυσκολεύεται.
      > Με ποιόν τρόπο μελετάει τη γλώσσα κάθε μέρα.
      > Πως μαθαίνει την ορθογραφία και πόσα λάθη κάνει όταν τη γράφει.
      > Αν διαβάζει μόνο του τα δευτερεύοντα μαθήματα (Ιστορία, Θρησκευτικά
         κλπ).
      > Ποια είναι η ατμόσφαιρα στο σπίτι την ώρα της μελέτης.
      > Αν υπάρχουν άλλα παιδιά στην οικογένεια, τι ηλικίας είναι, αν γίνεται σύγκριση  
         με αυτά κλπ.
      > Αν παρουσιάζει ιδιαίτερες ικανότητες σε κάποιον τομέα.
      > Αν παρακολουθεί τμήμα σε ξένη γλώσσα.
      > Με τι άλλο ασχολείται εκτός από τα μαθήματα του σχολείου.
    Μέσα από το παραπάνω μοντέλο συνεργασίας, στόχος είναι η κοινή απόφαση με τους γονείς για τις προτεραιότητες που θα τεθούν, ώστε η μελέτη του παιδιού να γίνει ολιγόωρη, ξεκούραστη, πιο ευχάριστη και το διδακτικό πρόγραμμα να γίνει δεκτό από το παιδί με χαρά.

    Αν δεχτούμε ότι όλοι οι μαθητές δικαιούνται ίσες ευκαιρίες για εκπαίδευση και μάθηση, ο μαθητής με δυσκολίες δικαιούται συμπληρωματική βοήθεια και μάλιστα μέσω προγραμμάτων ενισχυτικής διδασκαλίας. Η απάντηση στο ερώτημα για το κατάλληλο πρόγραμμα εκπαίδευσης δεν είναι η απομάκρυνση του από τη σχολική τάξη όπου ανήκει. Ωστόσο και ο δάσκαλος ή ο καθηγητής, ο ευαισθητοποιημένος σε θέματα μαθησιακών δυσκολιών, οφείλει με τη σειρά του να βοηθήσει το μαθητή του μέσα στην τάξη διότι γνωρίζει ότι η σωστή συναισθηματική -εκπαιδευτική προσέγγιση του μαθητή από το δάσκαλο ή τον καθηγητή του, είναι δυνατό να αλλάξει αποφασιστικά τη στάση που έχει απέναντι στο σχολείο. Σύμφωνα με τα πορίσματα διεθνών ερευνών, τα βασικότερα από τα «σημεία -κλειδιά» τα οποία ο εκπαιδευτικός μπορεί να ακολουθήσει για την επιτυχή ενσωμάτωση των μαθητών με μαθησιακές δυσκολίες στο πρόγραμμα του κανονικού σχολείου, είναι τα παρακάτω:
     > Διακριτική βοήθεια στη σχολική εργασία του.
     > Εξατομικευμένη βοήθεια και προσέγγιση, έστω λίγων λεπτών.
     > Παροχή περισσότερου χρόνου για εκτέλεση κυρίως των γραπτών εργασιών.
     > Διόρθωση μόνο των βασικότερων σφαλμάτων στο γραπτό.
     > Εξέταση στην περίληψη του μαθήματος και όχι σε λεπτομέρειες.
     > Παροχή ευκαιριών για αντιστάθμιση των δυσκολιών του.
     > Χρήση ευανάγνωστων κειμένων για διδασκαλία και καθαρή και ήρεμη ομιλία.
     > Συνεχής ενθάρρυνση, μη αγχογόνοι τρόποι εργασίας και μεγαλύτερη 
        κατανόηση.
    Έχει διεθνώς υποστηριχτεί πως το μεγαλύτερο ποσοστό των μαθητών με μαθησιακές δυσκολίες έχει τη νοημοσύνη, την ικανότητα και τον ενθουσιασμό να προοδεύσει στο σχολείο αν αντιμετωπιστεί με το σωστό τρόπο. Κι οπωσδήποτε δεν υπάρχει μεγαλύτερη ικανοποίηση για τον εκπαιδευτικό να δει τους κόπους του να αμείβονται, παρακολουθώντας τη σχολική πρόοδο και κοινωνική ενσωμάτωση του μαθητή του, καθώς και την επιτυχή ένταξη του στην παραγωγική διαδικασία και ενεργό ζωή του ενήλικα.

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ 
 Οι μαθητές με μαθησιακές δυσκολίες έχουν βιώσει από την αρχή της σχολικής τους πορείας την απόκλιση τόσο ανάμεσα στους ίδιους και τους συμμαθητές τους, όσο και ανάμεσα στην προσπάθεια που καταβάλλουν και το παραγόμενο αποτέλεσμα. Οι περισσότεροι από αυτούς έχουν ζήσει κάποιας μορφής απόρριψη προτού λάβουν τη γνωμάτευση των μαθησιακών δυσκολιών αλλά και μετά από αυτήν. Πολλά παιδιά, επομένως, με μαθησιακές δυσκολίες καταλήγουν για το λόγο αυτό να νιώθουν μειονεκτικά, να μην εμπιστεύονται τον εαυτό τους και τις δυνατότητές τους και να έχουν χαμηλή αυτοεκτίμηση. Παράλληλα, νιώθουν αυξημένο άγχος απέναντι σε γραπτές εξετάσεις, είτε γιατί πιστεύουν ότι δεν μπορούν να τα καταφέρουν είτε γιατί έχουν την εμπειρία αποτυχιών στο παρελθόν.
   Επομένως, για όλους τους παραπάνω λόγους, γίνεται κατανοητό ότι η διδαχή των μαθητών θα πρέπει να διεξάγεται μέσα σ’ ένα κλίμα ασφάλειας, αποδοχής και σεβασμού της ιδιαιτερότητάς τους. Υπάρχουν αρκετοί τρόποι για να δημιουργηθεί ένα τέτοιο κλίμα, και είναι πλέον διεθνώς δοκιμασμένοι. Ας προάγουμε την αγάπη για τη γνώση και την ολοκληρωμένη γνώση, όπως κάθε παιδί θα άξιζε να απολάμβανε.
    
         Τέλος, αξίζει να αναφερθεί ότι η δυνατότητα παράλληλης στήριξης των μαθητών στο σχολείο τους,  όπως και οικογενειακής συμβουλευτικής - ψυχολογικής υποστήριξης γονέων και παιδιών, είναι πολύ σημαντικές.
ΜΕΛΑ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗ,
ΕΙΔΙΚΗ ΠΑΙΔΑΓΩΓΟΣ - ΣΥΜΒΟΥΛΟΣ ΨΥΧΙΚΗΣ ΥΓΕΙΑΣ.
www.psychanthos.gr